Op de werf van het MBO Firda in Sneek is op 21 maart de bouw van start gegaan van
schip dat speciaal wordt gebouwd om plastic afval uit het water van de Harlinger havens te
halen. Het schip wordt gebouwd van polyethleen, een kunststof dat zelf uit plastic afval is
vervaardigd. Leerlingen van Firda Scheepsbouwtechniek plaatsten donderdag 21 maart
samen met Ale Ypma en Lammert Brouwer de eerste spanten op de kielbalk. De
Harlingers Ypma en Brouwer zijn als initiatiefnemers bestuursleden van de stichting
SkoonSeun Harlingen en daarmee opdrachtgever voor de bouw van deze zogeheten
trashskimmer.
De boot die de komende maanden door de leerlingen van Firda worden gebouwd wordt
ruim acht meter lang en bijna drie meter breed. De basis vormen twee kunststof drijvers,
verbonden door een platform. Op het platform worden apparaten geplaatst die het afval uit
het water gaan opvangen. Een van de meest innovatieve onderdelen wordt een bubble
screen. Een scherm van luchtbellen dat zwevend plastic afval, zoals folies, naar de
oppervlakte brengt waarna het kan worden opgevangen in de boot. Voorzien van twee
elektromotoren, gevoed door zonnepanelen, wordt de trashskimmer niet alleen duurzaam
gebouwd, maar ook duurzaam voortgestuwd. Voor dit bijzondere ontwerp tekende een
derdejaars student scheepsbouwkunde van de NHL in Leeuwarden. Daarmee zijn twee
onderwijsinstellingen vanaf het begin bij het project van de stichting SkoonSeun
betrokken. De bouw van het schip met behulp van polyethyleen, betekent volgens docent
Hette van der Meer ook een volledig nieuwe richting in het onderwijs van de scheepsbouw.
“Het is voor ons als docenten en voor de leerlingen een heel nieuw product en nieuwe
bouwstijl. Daarin komen we nog veel nieuwe dingen tegen. Ik ben er van overtuigd dat dit
een noviteit is voor het MBO-onderwijs, en waar is deze nieuwe scheepsbouwtechniek
dan beter op z’n plaats dan in Friesland.”
Het project is een initiatief van een aantal Harlingers, tevens schipper op de zonnepont de
Jonge Seun die van april tot en met oktober met gasten en toeristen door de Harlinger
havens vaart. Vrijwel dagelijks worden de schippers geconfronteerd met veel afval,
waaronder veel plastics dat in de haven drijft. Wanneer de plastics in het watermilieu
afbreken, vormen ze een ernstige bedreiging voor het kwetsbare waddengebied, maar ook
voor de mens. Nanoplastics komen onder andere door het consumeren van vis en
schaaldieren, ook in de menselijke voedselconsumptie terecht.

Om een bijdrage te leveren het plastic afval in het watermilieu te verminderen is het
project SkoonSeun Harlingen ontstaan. Doel is niet om het opgeviste afval grootschalig te
gaan recylcen, maar om nieuwe projecten op te zetten die educatie en
gedragsverandering tot doel hebben. Naast de bouw en ook het gebruik van het schip,
werkt de stichting SkoonSeun Harlingen nauw samen met andere instellingen in de regio
die aanhaken op doelstellingen als duurzaamheid en milieubescherming. Samen willen de
instellingen komen tot een educatief bezoekerscentrum in de Friese zeehavenstad.
Bezoekers krijgen daar informatie en inzichten wat de gevolgen zijn van het afvalplastic in
de Waddenzee en het watermilieu om ons heen.
Tijdens de bouw van de boot in Sneek, gaan studenten van diverse studierichtingen op de
NHL in Leeuwarden onderzoek doen naar diverse onderdelen van boot. Doel van deze
onderzoeken is om onder andere de effectiviteit van de inzet van de boot te optimaliseren.
Naar verwachting wordt de trashskimmer voor de zomer van 2025 daadwerkelijk ingezet in
de strijd tegen de afvalplastics in de Harlinger havens.

Het project SkoônSeun zit in een behoorlijke flow. Sinds de start van het project in november 2022 is er van verschillende kanten veel positieve aandacht. Een van de project-onderdelen is de bouw van de trashskimmer. Een vaartuig dat in de nabije toekomst (plastic) afval uit het water van de Harlinger havens gaat opvissen. 

De ontwerpfase, uitgevoerd door derde-jaarsstudent Romy Elsenga van de opleiding Maritieme Techniek aan de NHL Stenden in Leeuwarden is inmiddels afgerond. Binnenkort start de daadwerkelijke van de trashskimmer. Om die reden ontmoetten opdrachtgevers van de projectgroep SkoônSeun en bouwers elkaar donderdag 11 januari voor het eerst. De bouwers zijn derdejaars studenten van de MBO-opleiding Maritieme Techniek van het Firda in Sneek.

De trashskimmer wordt in Sneek gebouwd met zoveel mogelijk duurzame materialen. De belangrijkste component is polyethyleen, een eenvoudig te bewerken kunststof dat is vervaardigd uit afvalplastic. 

In Sneek troffen de beide ploegen elkaar. Het enthousiasme was over en weer voelbaar. Niet in het minst omdat het gebruik van polyethyleen in het maritieme onderwijs is een absolute noviteit is. Niet eerder werkten studenten met dit duurzaam verkregen materiaal. Dat betekent dat zowel studenten als docenten meermalen proefmodellen van onderdelen van het vaartuig moeten maken om zelfstandig oplossingen in dit relatief onbekende materiaal te ontdekken. Zowel docenten als studenten realiseren zich dat zij met de uitvoering van dit project aan de wieg staan van een nieuwe weg in de toepassing van kunststof in de scheepsbouw. 

Het aantal studenten dat bij de bouw betrokken is, is verdeeld in twee groepen. Elke groep werkt aan een van de drijvers die de basis vormen voor een catamaran. Na een toelichting op verschillende onderdelen van het ontwerp en de uitvoering, is de verwachting dat de daadwerkelijke bouw medio februari van start kan gaan. Ook tijdens de bouw worden de vorderingen door de begeleiders van de studenten en een deel van de projectgroep – de werkgroep maritieme techniek – nauwlettend gevolgd.

Op de foto staan:

Studenten Tyno Sleijfer, Jelle Roozeboom, Hidde Zijlstra, Nikki de Jong, Jurjen Bles en Romy Elsenga  (ontwerp skimmer). Hette van der Meer van de opleiding Firda Maritieme Techniek. De leden van de projectgroep SkoônSeun: Fridus Munniksma, Arjen van der Pol en Jan van Dorp, en leden van het stichtingsbestuur Stichting SkoônSeun Harlingen: Ale Ypma en  Casper Meinders.

Niet op de foto:

• Meinte Visser (teamleider techniek Firda)
• Stein Dubbeldam (student)
•  Arja Kastelein (projectgroep SkoônSeun) 
• Lammert Brouwer (Stichting SkoônSeun Harlingen)
  

  de projectgroep

Na de presentatie van het project SkoônSeun Harlingen op 10 november jl. moesten we even bijkomen van de vele positieve reacties die we hebben ontvangen. Het heeft ons als projectgroep bevestigd dat we op de goede weg zijn en met de juiste dingen bezig zijn.
Dus gaan we weer verder. Op woensdag 6 december organiseert project SkoônSeun Harlingen een informatie bijeenkomst in restaurant Anna Casparii aan de Noorderhaven in Harlingen. Aanvang is 20.00 uur.

We geven dan een update van de stand van zaken van het project, we maken kennis met ‘oude’ en nieuwe vrijwilligers en belangstellenden, we geven aan welke nieuwe stappen we gaan zetten, en we gaan inventariseren wie wat wil en kan betekenen voor dit mooie project.
Aanmelden voor de bijeenkomst kan via info@skoonseun.nl

Het probleem van het plastic afval in het water, is niet alleen op te lossen. Dat is als een Don Quichotte strijden tegen windmolens. Om het probleem echt te lijf te gaan hebben we andere partijen en partners nodig. Samenwerking met anderen is absoluut noodzakelijk.

Tijdens de presentatie van het project SkoônSeun Harlingen op 10 november 2023 hebben we daarom symbolisch de kielbalk voor die samenwerking gelegd. De stichting Sterke Yerke, de gemeente Harlingen, de Harlinger jutter Henk Prins, de Willem Barentszwerf en de initiatiefnemers van het project SkoônSeun hebben samen de kielbalk op z’n plek gelegd. Dat is het begin van de bouw naar meer samenwerking: Duurzaam Maritieme Samenwerking.

Samenwerking die moet leiden tot een ferme krachtenbundeling, in gezamenlijkheid een serieuze partner zijn in het streven naar oplossingen, het ontwikkelen van nieuwe initiatieven en ontwikkelingen en het vergroten van het bewustzijn dat het plastic in het water een regelrechte bedreiging is van de volksgezondheid, wereldwijd.

De foto’s geven een impressie van de presentatie van het project SkoônSeun Harlingen